İŞ HUKUKU-İŞ DAVALARI

img

İŞ HUKUKU-İŞ DAVALARI

2019-02-25

İş hukuku, iş ilişkisi içinde olan kişilerin uyulması zorunlu kurallar bütünüdür. İş hukuku resmi bir iş yerinde hizmet akdi ile başlayan ve çalışmasının karşılığında ücret alan işçi ile işveren arasında ve bunların bağlı olduğu topluluklarla olan ilişkileri düzenleyen uyulması zorunlu kurallar bütünüdür.

Çalışanlar, niteliği itibariyle, bağımlı çalışanlar ve bağımsız çalışanlar olarak ikiye ayrılır. İş hukuku bağımlı çalışanlardan sadece işçiyi ele alır ve işverenle olan ilişkisini düzenler. İşişçiişveren konularını ele alan ve bu konuda ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkları düzenlemek amacıyla vardır.

İş kanunu kapsamına giren uyuşmazlıkla iş mahkemelerinde görüşülür. İş hukukunda yoğun bir devlet müdahalesi bulunmaktadır. İşçi ve işverenin, çalışma hayatında karşılıklı ilişkilerinin düzenlenmesinde devletin müdahil olması, iş hukukunu karma hukuk alanı kapsamına yaklaştırmaktadır. İş hukukuna bu açıdan baktığımızda sadece hizmet sözleşmesinin tarafları arasındaki ilişkiyi düzenlemez, aynı zamanda tarafların her birinin üye olabilecekleri örgütler ve toplu iş sözleşme ve mücadelesini de kapsar. İş hukukunun bu görünümü iş hukukunun, “bireysel iş hukuku” ve “toplu iş hukuku” diye ikiye ayrılarak incelenmesini doğurmaktadır.

 

1. Bireysel İş Hukuku

Genellikle küçük işletmelerde hizmet akdi ile başlayan işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenler. Konuları olarak ücret, hizmet akdi, çalışma koşulları, ek ücretler ikramiye, komisyon, sosyal haklar, işten ayrılma, tazminat gibi konuları kapsar.

2. Toplu İş Hukuku

 Genellikle büyük işletmelerde işçi, işveren tarafından topluluklar şeklinde temsil edildiği iş yerlerinde uygulanır. Sendika kurma, sendikaya üyelik toplu sözleşme, sendikanın feshedilmesi, sendikal haklar gibi konuları kapsar.

İŞVERENİN BORÇLARI

Ücret Ödeme Borçları

İşçinin hizmet akdinde belirtilen çalışmayı yapması sonucunda işverenin hizmet akdinde belirtilen ücreti ödeme borcudur. Ödenecek ücret yabancı para birimleriyle değerli kâğıtlar ile ve üretilen maldan ödenemez. İş hukukuna göre Türk parası ödenmesi zorunludur. Ücret ödendiği resmi bir belge ile belgelendirilmelidir.

İşçinin Kullanacağı Araç ve Gereç Malzeme ve Donanımı Temin Etme Borcu

Üretimle direkt bağlantılı olan veya olamayan malzemelerin ihtiyaç miktarınca işveren tarafından temin edilmesi gerekmektedir. Araç, gereç ve donanımın bakım, onarım servis işlemleri ve kullanım dışı olduğunda yenilenmesi işverenin sorumluluğundadır.

İşçiyi Koruma Borcu

Üretim anında ve sonrasında insan sağlığını tehdit eden problemlerin tespit edilerek gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Üretimi yavaşlatsa bile çalışma sağlığı ve güvenliği ile tedbirlerin uygulanmasını sağlayarak kontrol etmelidir. İşyeri bulunduğu çevreye karşıda insan sağlığı ve ekolojik denge açısından hukuksal ve etik olarak büyük sorumluluk taşır.

Doğum İzni Borcu

İş Yasası’nın 74. maddesine göre kadın işçilerin doğum izni, doğumdan 18 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftadır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak 8 haftalık süreye 2 hafta daha eklenir. Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, çocuğun yaşaması şartıyla doğumdan sonraki 6 ay süresince her ay, doğum tarihinde geçerli asgari ücretin üçte biri tutarında emzirme yardımı verilecektir. İşçinin istemesi ve sağlık durumunun uygun olduğunun hekim raporu ile belgelenmesi durumunda doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı bu süre doğum sonrası sürelere eklenir.

© 2022 Özgü Hukuk Bürosu - Blog