Teknolojinin gelişmesiyle insanların internet kullanımı hızla artmış ve internet üzerinden ticaretin payı gittikçe büyümüştür. Elbette e-ticaret alanında da hukuki anlamda düzenlemelere ihtiyaç duyulmuş ve e-ticaret hukuku doğmuştur. Bu kapsamda Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun yayımlanmış ve bu kanun ve ilgili yönetmelikler ile e-ticaret sitesinde bulunması gereken hukuki metinler ifade edilmiştir.
Aynı şekilde E-Ticaret Kanununda bazı ek yükümlülüklerin yönetmelik ile düzenleneceği ifade edilmiştir. Bu kapsamda 26.08.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı Ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmeliği’nin incelenmesi gerekir. Söz konusu yönetmelik ile hizmet ve aracı hizmet sağlayıcılara sitelerinde bulundurmaları zorunlu bilgi ve metinler ile elektronik ticarete ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Ayrıca Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamında e-ticaret sitesinde bulunması gereken sözleşmeler ve hukuki metinler ile 6698 ve 5651 sayılı Kanunların ilgili kısımları da incelenecektir.
E-Ticaret Yapan Bir Sitede Bulunması Gereken Hukuki Metinler Nelerdir?
İletişim Bilgileri
Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmeliğin 5.maddesine göre, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı,
-E-ticaret sitesinde tebligata elverişli KEP adresini, e-posta adresini,
-Telefon numarası ile varsa işletme adı ya da tescil edilmiş marka adını bulundurmalıdır.
Aracı hizmet sağlayıcı vasıtasıyla elektronik ticari faaliyette bulunan tacir veya esnaf olan hizmet sağlayıcı e-ticaret başlamadan önce, aracı hizmet sağlayıcı tarafından kendisine verilen alanda,
-Ticaret unvanı, işletme adı veya tescilli marka adı bilgilerinden en az birini,
-Tebligata elverişli KEP adresini,
-Esnaflar için vergi kimlik numarası, tacirler için MERSİS numarası,
-Merkez adresi ve onaylanmış telefon numarasının aracı hizmet sağlayıcıda bulunduğuna ilişkin bilgiyi bulundurmalıdır.
Aracı hizmet sağlayıcı vasıtasıyla elektronik ticari faaliyette bulunan tacir veya esnaf olmayan hizmet sağlayıcı e-ticaret başlamadan önce, aracı hizmet sağlayıcı tarafından kendisine verilen alanda,
-Adı Soyadını,
-Yerleşim yerinin bulunduğu ili,
-Merkez adresi ve onaylanmış telefon numarasının aracı hizmet sağlayıcıda bulunduğuna ilişkin bilgiyi bulundurmalıdır.
Bu kapsamda hizmet sağlayıcının şirket, esnaf veya tacir olmasına göre site bulundurması gerekli bilgiler değişmektedir. Bu bakımdan hizmet sağlayıcısının hukuki durumu tespit edildiği takdirde sitede bulundurulması gereken bilgiler de belli olacaktır.
Gizlilik Sözleşmesi / Politikası
Aracı hizmet sağlayıcı ve kendisine ait sitede elektronik ticaret yapan hizmet sağlayıcı 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanuna uygun olarak elektronik ticaretin yapıldığı ağa girilen kullanıcı bilgilerin açık rızaları olmadığı takdirde üçüncü kişilerle paylaşılamayacağı, kişisel bilgilerinin veriliş amacı dışında kullanılamayacağı hususlarını ortaya koyacak gizlilik sözleşmesi ya da politikası bulundurmaları gereklidir.
Ön Bilgilendirme Formu
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin 5.maddesine göre, ön bilgilendirme formu vasıtasıyla mesafeli sözleşmenin kurulmasından önce tüketicinin bazı hususlarda bilgilendirilmesi gerekir. Bu form, sözleşme konusu mal veya hizmetin nitelikleri, satıcı veya sağlayıcının unvanı, mal veya hizmetin fiyatı vb. bilgileri içermelidir.
Özellikle burada cayma hakkına dikkat çekmek gerekir. Yönetmeliğin 5/1-g,ğ,h maddelerinde cayma hakkının kullanılma koşulları, cayma bildiriminin yapılacağı açık adres, faks numarası ya da e-posta bilgileri gibi hususların belirtilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bu kapsamda bilgilendirme yükümlülüğünün özenle yerine getirilmesi ihtilaf durumunda e-ticaret sitesinin hukuki anlamda koruyacaktır.
Mesafeli Sözleşme
6563 sayılı E-Ticaret Kanununda e-ticaretin tarafları belirtilmemiştir. Bir diğer deyişle, e-ticaret bakımından alıcı tüketici veya tacir olabilir. Alıcının sıfatının değişmesi sitede bulundurulması gerekli hukuki metinler bakımından da farklılık yaratır. Eğer alıcı tüketici değilse, e-ticaret sitesine ön bilgilendirme formu ile mesafeli sözleşme eklenmesi zorunlu değildir.
Hâlbuki e-ticaret sözleşmesi bir tüketici ile yapılacaksa bu sözleşme aynı zamanda bir mesafeli sözleşme olacağından Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamında satıcı veya sağlayıcının tüketiciyi bilgilendirme yükümlülüğü doğar. Bu kapsamda e-ticaret yapan sitelere ön bilgilendirme formu ve mesafeli sözleşme eklenmesi satıcı veya sağlayıcı açısından ileride çıkacak ihtilaflar karşısında hukuki koruma sağlar.
Kullanıcı / Üyelik Sözleşmesi
Elektronik ticaret yapan bir sitede kullanıcıların hak ve yükümlülüklerini belirten, kullanıcıların hukuka aykırı eylem ve işlemleri halinde sitenin sorumlu olmayacağına ilişkin ibarenin yer alması, kullanıcıların hukuka aykırı ya suç oluşturan eylem veya işlemleri sonucu karşılaşacakları yaptırımlar açıkça belirtilmelidir.
E-Ticaret Sitesinde Gerekli Hukuki Metinler Bulundurulmazsa Yaptırımlar Nelerdir?
Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı Ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmeliğin 12.maddesinde ifade edildiği üzere, e-ticaret sitesinde herhangi bir hukuka aykırılık durumunda şikâyet Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı’na yapılır. Bakanlık şikâyetini incelenmesi için gerekli bilgi ve belgeler talep edebilir. Bu bilgi ve belgelerin verilmemesi durumunda Bakanlık idari para cezası vermeye yetkilidir. Ayrıca ifade edilmelidir ki, kişisel verilerin 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanuna aykırı olarak kullanılması ya da işlenmesi durumunda da ciddi para cezaları öngörülmüştür.
Aynı şekilde 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’nun 3.maddesinde ifade edildiği üzere, içerik ve yer erişim sağlayıcıları yönetmelikle belirlenen usuller çerçevesinde tanıtıcı bilgilerini e-ticaret sitesinde bulundurmakla yükümlüdürler. Aksi halde Erişim Sağlayıcıları Birliği Başkanı tarafında iki bin TL’den elli bin TL’ye kadar idari para cezasına çarptırılabilirler.