Araç değer kaybı tazminat davası herhangi bir şekilde hasar gören araçta yapılan tamir, onarım işlemleri sebebiyle araçta meydana gelen değer kaybının tazmini için açılır. Bir kaza sonrası hasara uğrayan araç her ne kadar en iyi şekilde onarılmış olsa da aracın ikinci el piyasasındaki değeri düşer.
Bu hasar nedeniyle aracın maliki aracını satmak istediği takdirde araç kazaya uğramamış olsaydı elde edebileceği meblağdan daha az bir meblağ elde edecektir. Aradaki bu farka araç değer kaybı denir. Araç sahibi hasar sebebiyle bu farkı karşı taraftan isteyebilir.
Araç Değer Kaybı Tazminat Davası ile Hangi Hasar Kalemleri İstenebilir?
Araç değer kaybı tazminat davası ile araçta meydana gelen hasarlar, araçta hasar nedeniyle meydana gelen değer kaybı gerek kusurlu araç sahibinden gerekse de kusurlu araç sahibinin trafik sigortasından talep edilebilir.
Bu hasarlar dışında hasara uğrayan aracın sahibi aracı çalıştıramaması sebebiyle uğradığı zararı, araçtan faydalanamadığı sürede araç kiralama için ödediği bedeli araç sahibinden, aracın işleteninden ya da bağlı olduğu teşebbüsün sahibinden talep edebilir. Ancak bu dolaylı zararlar için poliçede özel bir hüküm yoksa kusurlu tarafın sigorta şirketine başvurulamaz.
Araçta meydana gelen hasarın yanında trafik kazasında ölüm meydana gelmişse ölenin yakınları sigorta şirketine, aracın sürücüsüne ve malikine, ayrıca varsa işletene ve işletenin bağlı olduğu teşebbüsün sahibine de destekten yoksun kalma tazminatı talepli dava açabilirler.
Hasarın Karşılanması İçin Dava ve Başvuru Yolları Nelerdir?
Kaza sonrası aracında hasar meydana gelen araç malikinin elinde iki seçenek vardır. Bunlar; sigorta şirketine ve araç sahibine dava açılması ya da Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruda bulunulmasıdır.
Dava konusunda bir hususa dikkat çekmek gerekir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97.maddesinde 2016 yılında yapılan değişiklikle dava açmadan önce sigorta şirketine başvuru yapılması dava şartı haline getirilmiştir. Bu kapsamda dava açıldıktan sonra dava sürecinde böyle bir başvurunun yapılmadığı ortaya çıkarsa dava usulden reddedilecektir.
Bir diğer seçenek ise Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurudur. 2918 sayılı Kanunda yapılan değişikle trafik sigortasına ilişkin uyuşmazlıklarda öncelikle sigorta şirketine başvurmak ve eğer sigorta şirketi on beş gün içinde bir cevap vermez ya da başvuruyu reddeder yahut kısmi ödeme yaparsa bu halde Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir.
Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru sonrası sigorta hakemleri tarafından verilen 5.000 TL’ye kadar ki kararlar kesindir. 5.000 TL’den fazla 40.000 TL’den az meblağı içeren kararlar bakımından bir defaya mahsus olmak üzere komisyona itiraz edilebilir. 40.000 TL üstü meblağlara ilişkin itiraz üzerine verilen kararların temyiz edilmesi mümkündür.
Sigorta Tahkim Komisyonunun Kararları Bağlayıcı Mıdır?
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’na göre Sigorta Tahkim Komisyonu’nun verdiği kararlar tarafları bağlar. Bu kapsamda 5.000 TL’nin altındaki kararlar kesin olacağından doğrudan uygulanırken, 5.000-40.000 TL arasındaki meblağlara ilişkin kararlar komisyona yapılan itiraz üzerine kesinleşir ve bağlayıcı hale gelir. 40.000 TL’den fazla meblağlar bakımından ise eğer komisyonun kararına karşı dava açılırsa mahkemenin kararı sonrası karar bağlayıcı hale gelir. Böylelikle uzun ve yıpratıcı bir mahkeme sürecinden kaçınılmakta ve zarar kısa sürede tazmin edilmektedir.
Araç Değer Kaybı Tazminat Davası Kime Yöneltilir?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (trafik sigortası) kapsamında sigortacı meydana gelen hasardan kusurlu sürücünün yanında müteselsilen sorumludur. Aynı şekilde sigortacı araçta meydana gelen değer kaybından da sorumlu tutulur.
Sigortacı ve sürücü ile araç sahibi dışında Karayolları Trafik Kanunu’nun 85.maddesine göre motorlu aracı işleten, aracın bağlı olduğu teşebbüsün sahibi meydana gelen zarardan müteselsilen sorumludurlar. Bu kapsamda hasara uğrayan aracın sahibi davayı sigorta şirketine, araç sahibine, aracın sürücüsüne, varsa motorlu aracın işletenine ya da bağlı olduğu teşebbüsün sahibine yöneltebilir.
Kusurlu taraf ise eğer poliçeye dâhilse kendi aracında meydana gelen değer kaybını kasko sigortası ile karşılanmasını sağlayabilir. Ancak çoğu zaman kasko sigortasında araçtaki değer kaybı poliçe kapsamında değildir.
Araç Değer Kaybı Tazminat Davası Şartları
Araç değer kaybı tazminatı talep edilebilmesi için bazı şartların varlığı aranır. Bunlar;
-Kaza sonrası araçta hasar meydana gelen kısımda daha önce bir değişim, onarım işlemi yapılmamış olmalıdır.
-Sigorta şirketine başvuru ve dava süreci iki yıllık zamanaşımı süresi içinde yapılmalıdır.
Değer Kaybı Bakımından Sigorta Teminatı Dışında Kalan Durumlar
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları Ek-1’e göre, şu durumların varlığı halinde araç değer kaybı sigorta teminatı kapsamı dışında kalır;
-Ufak bir onarım ile giderilebilecek lastik, hava yastığı, jant, kaporta, plastik aksam, cam, mekanik, elektronik hasarları,
-Aracın ana iskeletinde ve şaside hasar olmaksızın vidalı parçalarda hasar oluşması,
-Aracın kaza anındaki piyasa değerinin %25’ini aşan değer kaybı talepleri,
-Kaza tarihi ile ihbar tarihi arasında aracın mülkiyetinde değişiklik olduysa,
-Çekme ve hurda belgeli araçlar ile ilgili talepler,
-Kısa süreli kiralık araçlar, taksi, dolmuş gibi araçlar ile ilgili talepler.
Araç Değer Kaybı Tazminatı Davasında Görevli Mahkeme Hangisidir?
Araç değer kaybı tazminat davası bakımından sigorta şirketi hasım gösterilecekse görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir. Eğer karşı taraf tacir değilse ve sigorta şirketi hasım gösterilmeyecekse davanın asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekir. Eğer dava hem sigorta şirketine hem de aracın sürücüsüne ya da aracın sahibine açılacaksa görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesinde açılmalıdır.